خبرنامه ی روداب:بخش روداب در جنوب غربی و در 45 کیلومتری شهرستان سبزوار واقع شده و با وسعت حدود 5000 کیلومترمربع وسیع ترین بخش خراسان رضوی است. به دلیل خشکسالی و کمبود آب در منطقه جمعیت آن در سال های اخیر براساس سرشماری ها رشد منفی داشته است. شغل اکثر مردم منطقه دامداری و کشاورزی بوده و معیشت و اقتصاد آن ها همیشه وابسته به آب و نزولات جوی بوده است. دشت روداب 64 حلقه چاه عمیق ، 14 حلقه نیمه عمیق و 272 رشته و دهانه قنات و چشمه دارد. امسال خشکسالی شدید خسارات فراوانی به منطقه وارد کرده است.مردم و شوراهای اسلامی این بخش در گفت وگو با خبرنگار خراسان مشکلات خود را درخصوص کم آبی و خشکسالی بیان کردند.
یکی از جوانان شهر روداب که به شغل کشاورزی مشغول است گفت: دشت روداب جزو دشت های ممنوعه است و افت آب های زیر زمینی در این منطقه باعث نشست زمین وایجاد شکاف های بسیار عمیقی به طول چندین کیلومتر بین زمین های کشاورزی ملوند و روداب شده و افت آب زیرزمینی در چاه های عمیق کشاورزی بسیار محسوس بوده و چاه های عمیق تا عمق 80 متر کف شکنی شده است.
علیرضا قلعه نویی در خصوص خسارات ناشی ازخشکسالی افزود: کشاورزان منطقه هرساله با معضل خشکسالی روبه رو هستند و خسارات زیادی به کشاورزی وتولیدات ما وارد و متاسفانه خشکسالی از فهرست بیمه های کشاورزی حذف شده است وهمه این عوامل باعث شده که به دلیل درآمد کم کشاورزی ،جوانان منطقه کمتر رغبت کنند به شغل اجدادی خود بپردازند. وی افزود: زمین های کشاورزی ما تشنه آب هستند ولی آب رودخانه روداب دارد هدر می رود واگر مسئولان به فکر سد روداب باشند با وجود این همه زمین کشاورزی دیگر هیچ جوانی در منطقه بیکار نخواهد بود.
یکی از اهالی روستای شمس آباد که در فاصله 4کیلومتری شهر روداب قراردارد و از روستاهای پرجمعیت بخش است در خصوص وضعیت آب آشامیدنی گفت: ازحدود چهار سال پیش دو تانکردر وسط روستای ما و روستای برآباد نصب شده و هر چهار روز یک بار از سبزوار این تانکرها پر آب می شود ومردم به وسیله دبه آب را به منازل برای شرب می برند که مشکلات بهداشتی زیادی برای مردم ایجاد کرده است ودر این روزهای گرم تابستان دیگر آب رسانی به موقع در روستای ما انجام نمی شود.مجتبی شمس آبادی خسارت وارد شده بر کشاورزان منطقه در محصول جو وگندم امسال را حدود 30درصد دانست و افزود: ما تقریبا هر ساله با مشکل خشکسالی مواجه هستیم و برداشت آب از چاه های کشاورزی از 45 لیتر به 30 لیتر رسیده و دیگر کشاورزان نمی توانند مثل گذشته کشت غرقابی داشته باشند و توان مالی اصلاح شیوه آبیاری را نیز ندارند.محمد بخشی زایی یکی از اهالی منطقه عشایری روداب که به شغل دامداری مشغول است در خصوص تاثیرات کم آبی و خشکسالی در منطقه گفت:خشکسالی سال های اخیر به خصوص امسال دامداری منطقه عشایری را به خطر انداخته واگر همین طور ادامه پیداکند ما دامداری به نام عشایر نخواهیم داشت مثلا از همین روستای عشایری ما "چاه تلخ" که قبلا 75خانوار بوده الان به دلیل خشکسالی تنها 15 تا 16خانوار باقی مانده است و دامدارهای منطقه به منطقه بردسکن ،میامی و فیروزکوه کوچ کرده اند.
هزینه های سنگین دامداری
مسئول امور عشایر شهرستان سبزوار گفت: متاسفانه در سال زراعی جاری47درصدنسبت به سال قبل کاهش بارندگی داشتیم که این میزان کاهش بارندگی در 50سال گذشته در سبزوار بی سابقه است که این کاهش تاثیر بدی در علوفه ،مرتع وکاهش دام در منطقه گذاشته است والان دامداران با هزینه سنگین نگهداری دام مواجه هستند.
محمد نبوی فرد خسارات وارده ناشی از خشکسالی به منطقه عشایری روداب را زیاد دانست وافزود: قیمت نهاده های دامی به دلیل خشکسالی و کاهش 30 درصدی تولید مزارع، افزایش یافته وبه همین خاطر توجیهی برای نگهداری دام برای دامدار وجود ندارد و دامدار مجبور به فروش دام خود است بنابراین دامداران ، روستاهای مناطق عشایری را ترک می کنند و در حاشیه شهرها ساکن می شوند که این حاشیه نشینی تبعات اجتماعی زیادی را به شهرها تحمیل می کند.قاسمعلی نیک پسند در خصوص پیامد های خشکسالی در روداب افزود: با وجود این که 8000هکتار برای زیر کشت بردن محصولات زراعی و باغی وجود دارد اما این میزان به دلیل خشکسالی کاهش یافته و نیز تعداد265 رشته قنات این بخش نیاز به مرمت و لای روبی دارد، همچنین علاوه براین موارد خشکسالی باعث کاهش شدید ذخایر آبی ، برداشت روزافزون آب های زیر زمینی ، پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی ، شور شدن سفره ها و فرونشست زمین شده است.وی با اشاره به وقوع هرساله خشکسالی با شدت های متفاوت در این بخش درخصوص راهکارهای مختلف مقابله با خشکسالی اظهار کرد :از جمله اقدامات لازم برای مقابله با خشکسالی می توان به پیش آگاهی بهره برداران نظیر پیش بینی هواشناسی، انتخاب بهینه و تغییر کاربری اراضی، اصلاح سیستم تناوب کشت، انتخاب منطقی گونه های گیاهی، تعریف الگوی کشت، کنترل سطح آب های زیرزمینی، استفاده از مالچ وحفظ بقایای گیاهی برای حفظ رطوبت، پرورش و تکثیر گیاهانی که مقاومت بیشتر در برابر پدیده خشکسالی دارند، نظارت برمنابع عمومی آب آسیب پذیر، اجرای سیستم برگشتی جریان آب در مزارع، کنترل نشت آب با لوله گذاری و پوشش نهرها، استفاده از خاک ورزی حفاظتی وآموزش توسط کارشناسان بخش آب و کشاورزی، اشاره کرد.
آبخیزداری به جای لای روبی قنات ها
بخشدار روداب یکی از مشکلات اساسی منطقه را با توجه به کویری بودن آن موضوع کاهش میزان آب سفره های زیر زمینی دانست وگفت: مهم ترین راهکار واولویت در این بخش و برای تحقق شعار اقتصاد مقاومتی در بحث آب، مدیریت منابع آب است یعنی ما قبل از آنکه خدمات آسفالت و گاز را به روستاها ببریم باید مدیریت آب را درمنطقه داشته باشیم واگر میلیاردها تومان درمنابع زیرساختی هزینه کنیم باعث ماندگاری در روستاها نخواهیم شد مگراین که با مدیریت منابع آب باعث رونق کشاورزی ودامداری شویم که معیشت اصلی مردم است.محمود شم آبادی درخصوص مدیریت منابع آب افزود: یکی از سیاست های غلطی که در چند سال گذشته داشتیم به جای تقویت و تغذیه آب های زیر زمینی صرفا در لای روبی قنات ها سرمایه گذاری کردیم که به نظر می رسد این سیاست خیلی درست نیست زیرا قنات ها آب ندارند که لای روبی انجام شود و باید علاوه بر لای روبی، تغذیه قنات ها از بالا دست نیز در دستور کار قرار گیرد به همین دلیل هم طرح های آبخیزداری اولویت دارد و هم بحث احداث سد در رودخانه روداب که متاسفانه با توجه به این که حدود 6سال است از مطالعات سد روداب می گذرد هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.وی درخصوص وضعیت آب شرب بخش روداب نیز گفت: 23 روستای بخش روداب فاقد آب آشامیدنی است و فقط 18ر وستا دارای شبکه آب رسانی است و از روستاهای فاقد شبکه 10روستا به صورت سیار آب رسانی می شود و بقیه از طریق قنات ها و چشمه های روستاها آب شرب آن ها تامین می شود
