رفتار با زیردستان

على علیه السلام با غلامش ، قنبر، براى خرید پیراهن وارد بازار کوفه شد، به مرد پیراهن فروش فرمود:

دو پیراهن لازم دارم .

مرد عرض کرد:

یا امیرالمؤمنین ! هر نوع پیراهنى بخواهى ، من دارم .

همین که حضرت فهمید این شخص ، او را مى شناسد از او گذشت ، به جوان لباس فروش دیگرى رسید که سرگرم خرید و فروش بود، از او دو پیراهن ، یکى را به سه درهم و دیگرى را به دو درهم خرید.

سپس به قنبر فرمود:

پیراهن سه درهمى را تو بپوش !

قنبر عرض کرد:

سرور من ! پیراهن سه درهمى بر اندام شما سزاوارتر است زیرا شما به منبر مى روید و مردم را موعظه مى کنید. لباس وزین بر اندام خطیب زیباتر است .

حضرت فرمود:

قنبر! تو جوانى و جوان شکوه و آراستگى مى طلبد. از طرفى من از پروردگارم حیا مى کنم که خود را بر تو در لباس برترى دهم ، زیرا از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله شنیدم که مى فرمود:

(البسوهم مما تلبسون و اطعموهم مما تاءکلون ) : از آنچه مى پوشید به آنها (غلامان خدمتگزاران ) بپوشانید و از آنچه مى خورید به آنان بخورانید.

على علیه السلام پیراهن را پوشید آستین آن از دستش بلندتر آمد، مقدار زیادى را پاره کرد و دستور داد کلاه براى نیازمندان درست کنند.

جوان عرض کرد:

اجازه فرمایید سر آستین پاره را بدوزم .

امام علیه السلام فرمود:

بگذار همچنان بماند، گذشت عمر سریعتر از آراستن لباس است .

على علیه السلام پولها را داد و حرکت نمود. کمى فاصله گرفته بود که صاحب مغازه آمد. پس از آنکه متوجه شد پسرش پیراهن ها را به قیمت زیاد فروخته است ، خود را به حضرت رسانید، عذر خواست و گفت :

یا امیرالمؤمنین ! پسرم شما را نشناخته و پیراهن ها را به قیمت زیاد به شما فروخته است . اینک تقاضا دارم این دو درهم زیادى را پس ‍ بگیرید.

حضرت فرمود:

من و پسرت در قیمت پیراهن ها به اندازه کافى صحبت کردیم و کم و زیاد نمودیم و هر دو راضى شدیم . بنابراین معامله به رضایت طرفین انجام گرفته است ، هرگز دو درهم را نخواهم گرفت .