فدک چه بود و چگونه به تملک حضرت زهرا(س) در آمد؟
چهارشنبه, ۶ ارديبهشت ۱۳۹۱، ۰۲:۴۷ ب.ظ
برای پاسخ به این پرسش باید به جریان فتح خیبر بازگردیم
.
رسول خدا(صلّی الله علیه وآله وسلّم) بعد از آنکه از فتح خیبر بازگشتند خداوند رعب و وحشت را در قلوب اهل فدک که از یهودیان سرسخت بودند افکند، آنها کسی را خدمت رسول خدا (ص) فرستادند و با ایشان صلح کردند در برابر اینکه نیمیاز فدک را به آن حضرت واگذار کنند، پیامبر اکرم(ص) هم خواستهی آنها را پذیرفتند و این صلح را امضاء نمودند. به این ترتیب فدک ملک شخصی رسول خدا شد، زیرا طبق صریح آیهی قرآن چیزی را که بدون جنگ به دست مسلمین بیفتند منحصرا حق پیامبر اکرم (ص)است)) کتاب الأموال، ج 1، ص 14، باب صنوف الأموال التی یلیها الأئمة للرعیة وأصولها فی الکتاب والسنة؛ نیز رجوع کنید به تفسیر قُرْطُبى، الجامع لأحکام القرآن: 9، الجزء 18، ص 9 ـ 1)
(. خداوند در سورهی حشر میفرماید: «وَما أَفاءَ اللّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْل وَلا رِکاب وَلکِنَّ اللّهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلى مَنْ یَشاءُ وَاللّهُ عَلى کُلِّ شَیْء قَدیرٌ» «وآنچه را خدا از آنان به رسولش بازگردانده چیزى است که شما براى به دست آوردن آن نه اسبى تاختید و نه شترى، ولى خداوند رسولان خود را بر هر کس بخواهد مسلط مىسازد و خدا بر هر چیز توانا است» (حشر/6)
از طرف دیگر به فرمان خداوند، رسول اکرم این ملک را به حضرت زهرا سلام الله علیها هدیه دادند. مفسر معروف جلال الدین سیوطی در تفسیر در المنثور در ذیل آیهی 26 سوره اسراء «وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ» «حق نزدیکان را به آنها بده» از ابو سعید خدری نقل میکند که چون این آیه نازل شد رسول خدا فاطمه زهرا سلام الله علیها را طلبیدند و فدک را به ایشان بخشیدند. (الدر المنثور سیوطی، ج 5، ص 273/ مسند أبی یعلى، ج 2، ص 334 و ج 2، ص 534،)
مورخان بسیاری مثل طبری و ابن اثیر نیز به این ماجرا اشاره کرده اند، حتی امیرمؤمنان علی علیه السلام در نهج البلاغه نامه 45 این موضوع را بیان میکنند.
رسول خدا(صلّی الله علیه وآله وسلّم) بعد از آنکه از فتح خیبر بازگشتند خداوند رعب و وحشت را در قلوب اهل فدک که از یهودیان سرسخت بودند افکند، آنها کسی را خدمت رسول خدا (ص) فرستادند و با ایشان صلح کردند در برابر اینکه نیمیاز فدک را به آن حضرت واگذار کنند، پیامبر اکرم(ص) هم خواستهی آنها را پذیرفتند و این صلح را امضاء نمودند. به این ترتیب فدک ملک شخصی رسول خدا شد، زیرا طبق صریح آیهی قرآن چیزی را که بدون جنگ به دست مسلمین بیفتند منحصرا حق پیامبر اکرم (ص)است)) کتاب الأموال، ج 1، ص 14، باب صنوف الأموال التی یلیها الأئمة للرعیة وأصولها فی الکتاب والسنة؛ نیز رجوع کنید به تفسیر قُرْطُبى، الجامع لأحکام القرآن: 9، الجزء 18، ص 9 ـ 1)
(. خداوند در سورهی حشر میفرماید: «وَما أَفاءَ اللّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْل وَلا رِکاب وَلکِنَّ اللّهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلى مَنْ یَشاءُ وَاللّهُ عَلى کُلِّ شَیْء قَدیرٌ» «وآنچه را خدا از آنان به رسولش بازگردانده چیزى است که شما براى به دست آوردن آن نه اسبى تاختید و نه شترى، ولى خداوند رسولان خود را بر هر کس بخواهد مسلط مىسازد و خدا بر هر چیز توانا است» (حشر/6)
از طرف دیگر به فرمان خداوند، رسول اکرم این ملک را به حضرت زهرا سلام الله علیها هدیه دادند. مفسر معروف جلال الدین سیوطی در تفسیر در المنثور در ذیل آیهی 26 سوره اسراء «وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ» «حق نزدیکان را به آنها بده» از ابو سعید خدری نقل میکند که چون این آیه نازل شد رسول خدا فاطمه زهرا سلام الله علیها را طلبیدند و فدک را به ایشان بخشیدند. (الدر المنثور سیوطی، ج 5، ص 273/ مسند أبی یعلى، ج 2، ص 334 و ج 2، ص 534،)
مورخان بسیاری مثل طبری و ابن اثیر نیز به این ماجرا اشاره کرده اند، حتی امیرمؤمنان علی علیه السلام در نهج البلاغه نامه 45 این موضوع را بیان میکنند.
۹۱/۰۲/۰۶